Oranje-, waardgracht

Zeventiger jaren
Aanvankelijk zag Portaal Leiden als eigenaar van het in de eind zeventiger jaren van de vorige eeuw gebouwde complex aan de Oranje/Waardgracht geen andere oplossing dan sloop. Verzet van bewoners en gemeente brachten Portaal tot een nieuwe afweging waarin de woningen enerzijds zouden worden gerenoveerd en anderzijds het complex in opzet  zou worden gewijzigd. Alle kenmerken van de optimistische architectuur uit de zeventiger jaren zoals open binnenterreinen, donkere onderdoorgangen en het ontbreken van contact tussen begane grond woningen en de binnenterreinen gaven in de oude situatie een gevoel van onveiligheid en leidde ook tot verloedering.

Vergroten begane grond woningen
Het ontwerp voor de renovatie van het complex laat in grote lijnen de opbouw met kleine begane grond woningen en grote bovenwoningen intact. Er heeft echter een grote herschikking plaatsgevonden van de bergingen waardoor enerzijds de kleine begane grond woningen konden worden uitgebreid met een aparte slaapkamer terwijl anderzijds in één moeite door het contact tussen deze woningen en het binnenterrein aanzienlijk is verbeterd. De binnenterreinen worden als gevolg van deze ingreep beter gebruikt en er is ook veel meer sociale controle. Een bijzonder voorbeeld van deze ingreep is het nieuwe entreeblok met bergingen en bovenplein in de voormalige Scheringstraat.

Nieuwe entrees
Dat de binnenterreinen, trappenhuizen, portieken en onderdoorgangen afgesloten moesten worden, stond vanaf het begin vast. Er is daarvoor een groot aantal oplossingen bedacht omdat het gehele complex gekenmerkt wordt door een groot aantal verschillende woningtypen. Alle nieuwe entrees, die toegang verlenen tot de bovenwoningen, zijn ruim en helder vormgegeven met een gevel aan de straat. Bewoners van de bovenwoningen voelen zich met de nieuwe entrees weer verantwoordelijk voor het gemeenschappelijk gebied en dat is precies wat we met de ingreep wilden bereiken.

Stedelijke gevels
Tenslotte zijn de gevels van de woningblokken door het bij de woningen trekken van een groot aantal loggia’s en andere inspringingen, veel vlakker en stedelijker geworden. De woningen zijn vaak vergoot met deze niet gebruikte ruimten, de onveilige hoekjes zijn vervallen en het onderhoud is eenvoudiger geworden.

Binnentuinen
De binnenterreinen zijn door de nieuwe opzet een veel centralere rol gaan vervullen ten opzichte van de oude opzet waarin eigenlijk alleen sprake was van een al dan niet begroeid pad naar de bergingen. In verschillende blokken is met het bijzondere ontwerp van bureau Hosper uit Haarlem een echt gemeenschappelijke tuin ontstaan die door de bewoners in gebruik is genomen. Een van de tuinen ligt niet in woningblok besloten maar bevindt zich aan de straat, waarvan het afgesloten is met een hek waaronder het grasperk doorloopt tot in het openbare domein.

Groot onderhoud
De staat van onderhoud op zowel bouwkundig als installatietechnisch gebied noopten tot uitgebreid onderhoud aan daken, kozijnen en gevels. De gemeenschappelijke verwarmingsinstallatie is vervangen door een individuele verwarmings-en warmwatervoorziening voor alle bewoners. Dit technisch groot onderhoud samen met de toepassing van nieuwe kleuren per blok hebben het gehele complex aanzienlijk verbeterd.